W związku z pojawiającymi się problemami i pytaniami, napisałam kompendium polskiego użytkownika RC i dopalaczy w zakresie sytuacji prawnej. Mam nadzieję, że zaoszczędzi części problemów i rozważań w ewentualnych stresujących sytuacjach.
Tekst nie jest pełnym omówieniem stanu prawnego i praktyki w tym zakresie, a jedynie zbiorem uwag w mojej ocenie istotnych. W przypadku pojawienia się kolejnych, informacje będą uzupełniane (oczywiście jeśli czas i wiedza będą na to pozwalały).
Środki zastępcze - substancje, które nie znajdują się na liście
Posiadanie, używanie i bycie pod wpływem nie stanowią czynu zabronionego, bez względu na ilość substancji. Brak zagrożenia karą.
Udzielenie innej osobie (podzielenie się, poczęstowanie) – istnieje ryzyko, że zostanie potraktowane jako „wprowadzenie do obrotu”, które jest zagrożone karą pieniężną nakładaną przez inspektora sanitarnego (art. 52a ust. 1 ustawy). Nie jest to sankcja karna lecz administracyjna (stosuje się do niej ordynację podatkową, a nie kpk). Brak możliwości skazania wyrokiem karnym. Nie uważam, by towarzyskie udzielenie mogło być skutecznie zinterpretowane jako wprowadzenie do obrotu, jednak nie mogę wykluczyć takiego ryzyka.
Każdy posiada/posiadał własne środki, na własny użytek, zakupił dla siebie, z nikim się nie dzielił i nikogo nie częstował.
Od 27.11.2010 r. wprowadzanie do obrotu środków zastępczych jest zabronione pod groźbą kary pieniężnej w wysokości od 20 tys. zł. do 1 mln zł (jw., art. 52a ust. 1 ustawy). Wysłanie przez sklep środków przed tym terminem było zgodne z prawem. Odebranie takiej przesyłki nie grozi konsekwencjami karnymi ani użytkownikowi, ani właścicielowi sklepu, bez względu na termin jej odebrania (nawet wiele dni później). Wysłanie po tym terminie środków zastępczych przez sklep działający na terenie Polski łączy się z ryzykiem nałożenia kary pieniężnej. Poinformowanie o źródle nabycia środków może być równoznaczne z zakończeniem działalności sklepu.
Czynem zagrożonym karą jest wprowadzenie środka zastępczego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku zakupu w zagranicznym sklepie internetowym taka sytuacja nie ma miejsca. Zgodnie z polskimi przepisami, jeśli sklep zamieścił wiążącą ofertę na stronie internetowej i umowa jest zawierana w formie elektronicznej, to umowa zostaje zawarta w miejscu zamieszkania albo w siedzibie sklepu (art. 70 § 2 k.c.) Umowa jest wykonana w miejscu nadania przesyłki przez sklep (art. 544 § 1 k.c.)
Aktualnie postępowania w sprawie posiadania środków zastępczych są wszczynane i prowadzone. Efektem jest ustalanie źródeł (sklepów), a następnie obserwowane pod kątem przestrzegania zakazu wprowadzania środków do obrotu. Obserwowane są różne praktyki w takich postępowaniach (nadużycia), w tym wprowadzanie w błąd przez informowanie o karalności posiadania środków zastępczych, a nawet zatrzymywanie na 24/48h. Należy liczyć się z możliwością przeszukania mieszkania oraz sprawdzenia zawartości komputera. Tu szczególnie interesujące mogą się okazać: historia, poczta i cookies. Pozostała zawartość też może być interesująca, analogicznie do gaśnicy i apteczki w zatrzymanym do kontroli samochodzie.
Ze względu na niekaralność posiadania i karalność wprowadzania do obrotu, optymalna jest następująca sytuacja:
Środki zostały zamówione przed 27.11.2010 r.
Brak możliwości odtworzenia informacji o miejscu nabycia (pewnie sklep z Google)
Przesyłka została wysłana za pobraniem albo opłacona na poczcie
Środki zastępcze, które wkrótce zostaną wpisane na listę
Po wejściu w życie nowelizacji, posiadanie będzie przestępstwem (art. 62 ust. 1 ustawy). Nie sposób przewidzieć, kiedy to nastąpi, zależy to od zbyt wielu czynników. Prawdopodobieństwo, że stanie się to szybciej niż w ciągu 2 miesięcy, jest mniejsze od 6 w lotto.
Należy obserwować proces legislacyjny i od daty wejścia w życie nowelizacji – nie posiadać
Informacje istotne w okresie wchodzenia nowelizacji w życie:
Im bliżej terminu wejścia w życie nowelizacji, tym wyższe ryzyko monitorowania przesyłek i zwracania uwagi na te zawierające substancje, które zostaną zabronione. Im większa ilość substancji, tym większe ryzyko późniejszego sprawdzenia, czy odbiorca nie posiada zakazanej substancji.
Pomimo wcześniejszego zamówienia substancji, jeśli przesyłka zostanie świadomie odebrana po wejściu w życie nowelizacji będzie istniało ryzyko postawienia zarzutu popełnienia przestępstwa. Należy pamiętać, że przesyłki bywają kontrolowane. Po odebraniu przesyłki skontrolowanej panowie mogą sprawdzić czy odbiorca posiada substancję, np. składając wizytę w domu. W przypadku przesyłki za pobraniem, ryzyko istnieje już w chwili odbierania przesyłki, bowiem płacąc kwotę pobrania wykazujemy, że jesteśmy świadomi jej zawartości.
Bardzo dobrze prowadzony wątek z rzetelnymi, bieżącymi informacjami w tym zakresie znajduje się tu:
W przypadku posiadania takiej substancji po wejściu w życie nowelizacji, brak wiedzy co do zmiany stanu prawnego nie usprawiedliwia, jednak może istotnie wpłynąć na ocenę czynu przez prokuratora lub sąd (a w konsekwencji na wymiar kary lub nawet celowość prowadzenia postępowania karnego).
Udzielenie innej osobie substancji zabronionej jest poważnym przestępstwem, tym bardziej udzielenie jej małoletniemu (osobie w wieku poniżej 18 lat).
Bycie pod wpływem substancji zabronionej nie jest czynem zabronionym. Zgodnie z obowiązującą interpretacją sądową nie jest to posiadanie.
Przestępstwem jest prowadzenie pojazdów pod wpływem takiej substancji.
Prognozy na przyszłość
Ze względu na istotne zagrożenie postępowaniami należy przypuszczać, że wkrótce:
Sklepy nie będą na przesyłkach zamieszczać informacji o nadawcy, umożliwiających identyfikację. W związku z tym, w przypadku nieodebrania przesyłki zostanie ona bezpowrotnie utracona (nie zostanie skutecznie zwrócona do nadawcy).
Opłaty przelewem będą możliwe tylko w przypadku sklepów z siedzibami za granicą. W przypadku postępowania w sprawie posiadania i ustalania źródła nabycia środków, istnieje bowiem możliwość sprawdzenia historii rachunku bankowego posiadacza środka i ustalenia w ten sposób numerów rachunków bankowych, na które dokonywane były wpłaty, a następnie danych ich właścicieli.
Przesyłki za pobraniem mogą być popularne, jednak niekoniecznie najpopularniejsze – zwłaszcza w okresie bliskiego wejścia w życie uzupełnionej listy substancji zakazanych. Wynika to z:
- finansowego ryzyka sklepu, który nie ujawniałby pełnych danych adresowych na przesyłce, bowiem w razie nieodebrania przesyłki nie otrzymałby ani zwrotu towaru ani zapłaty;
- ryzyka postępowania karnego wobec osoby, która złożone w odpowiednim terminie zamówienie odbierałaby dopiero po wejściu w życie nowelizacji, ponieważ dokonanie opłaty za przesyłkę z substancją zakazaną wskazuje na świadomość jej zawartości, czyli popełnienia lub usiłowania popełnienia przestępstwa jej posiadania.
Częstym sposobem dokonania zapłaty może być przelew dokonany na poczcie, ponieważ:
- poza przelewami na kwoty przekraczające równowartość 15 tys euro, brak jest konieczności legitymowania się przez wpłacającego,
- bez potwierdzenia dokonania przelewu (kwitka z poczty) oraz bardzo szczegółowych danych przelewu, ustalenie faktu dokonania wpłaty byłoby niewiarygodnie trudne, jeśli nie niemożliwe.
Zwykłe odebranie przesyłki, za którą odbiorca nie uiszcza opłaty, nie pozwala na takie domniemanie, zwłaszcza jeśli w przesyłce brak informacji o zamawiającym. Zdarzają się przesyłki niezamówione, reklamowe. Zdarzają się również przesyłki zaadresowane omyłkowo lub dla żartu, a nawet mające na celu złośliwe skierowanie postępowania karnego przeciwko niczego nieświadomemu odbiorcy. Odbierając przesyłkę należy zachować szczególną ostrożność, a w przypadku przesyłki niezamówionej, od nieznanego lub anonimowego nadawcy, w której znajdują się jakieś substancje, natychmiast wyrzucić. Gdyby okazało się, że prowadzone jest postępowanie ponieważ przesyłka zawierała substancje zabronione i została skontrolowana, nie będziemy co prawda w stanie pomóc, ale też nie narazimy się na zarzut posiadania.
Oby nikt z Was nie musiał korzystać z powyższych wywodów
Źródło: dopa****.com
